|
سه شنبه 93 اردیبهشت 16 :: 11:16 صبح ::نگارنده : موسوی
هر سه اصطلاح هوش تحصیلی، هوش اجتماعی و هوش اقتصادی، فقط ارتباط های زمینی انسان ها را در بر می گیرد و انسان های به کمال رسیده ای که از نظر تحصیلی، اجتماعی یا اقتصادی سهمی معمولی از زندگی دارند ولی از نظر معرفت، فهم و درک بالایی دارند را در بر نمی گیرد. هوش معنوی عبارت است از میزان فهم افراد از واقعیت زندگی و حقیقت امور. همچنان که پیامبر اعظم (ص) دعا می فرمایند: اللهم ارنی الاشیاء کما هی. خداوندا حقیقت چیزها را به من نشان بده. هرچند از نظر هوش تحصیلی، هوش اجتماعی و هوش اقتصادی افراد فقط چند شماره با هم فرق می کنند و تاثیر آن در بهبود کیفیت زندگی نسبی است، هوش معنوی تاثیر ویژه ای در کیفیت زندگی دارد و زندگی را هدفمند و ارزشی می کند. هوش تحصیلی، اجتماعی و اقتصادی حرکتی زمینی دارند و مثل هر حرکت زمینی محدود است، اما حرکت در مسیر هوش معنوی ابعادی آسمانی و نامحدود دارد و جا برای رشد و توسعه در آن بسیار زیاد است.
هوش تحصیلی مربوط به ژنتیک انسان است و به صورت استعداد در ذات فرد نهفته است، اما هوش اجتماعی و هوش اقتصادی به دست آوردنی است و با آموزش و تفکر سرعت می گیرد. هوش معنوی نیز امری اکتسابی است و با ایمان افراد، ارتباط مستقیم است. به عبارت ساده تر هرچه ایمان فرد نسبت به خدای متعال بالاتر می رود، فهم او از واقعیت زندگی و اتفاقات زندگی نیز بالاتر می رود. تفکر و تدبیر در امور زندگی و آفرینش نیز دومین عامل افزایش فهم معنوی است.
چشم دل باز کن که جان بینی
آنچه نادیدنیست آن بینی گر به اقلیم عشق روی آری
همه آفاق گلستان بینی
آنچه بینی همان دلت خواهد وانچه خواهد دلت همان بینی
دل هر ذره را که بشکافی
آفتابیش در میان بینی
که یکی هست و هیچ نیست جز او
وحده لااله الاهو
فردی باهوش از نظر معنوی ممکن است در روابط عمومی و یا تجارت تلاش کند و بهره بالایی از هوش تحصیلی، هوش اجتماعی یا هوش اقتصادی داشته باشد، اما نگرش او به ارتباط های اجتماعی و اقتصاد بر اساس سود و زیان شخصی نیست، بلکه نگرش او به ارتباط های اجتماعی و درآمد زایی نیز مثل همه اجرای زندگی نگرشی خدا محور است. چون واقعیت زندگی و جایگاه خود در آفرینش را درک کرده است.
مثال والای هوش معنوی حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام است که تلاش اقتصادی او مثال زدنی است و چاه های زیادی به دست مبارک خویش حفر کردندف اما هدف ایشان سود شخصی نبود و این کار را برای آبادانی شهر، بهبود سطح زندگی مردم، رسیدگی به فقرا و جلب رضایت خداوند متعال انجام دادند. نگرش ایشان به ثروت، نگاهی وسیله ای برای رسیدن به اهداف والای انسانی است و در نامه تربیتی خود به فرزندشان امام حسن مجتبی علیه السلام می نویسند، اگر مستمندی را یافتی که می تواند این بار را برای تو تا آخرت حمل کند، این بار را به او بده و از این فرصت استفاده کن.
بعضی از افراد باهوش اجتماعی بالا امروزه حصاری خود خواهانه به دور خویش می کشند و خود را در طبقه بالاتری از مردم می بینند، در حالی که فردی با هوش معنوی بالا، نگاهش به مردم به عنوان بندگان خدا نگاهی سرشار از احترام است و ملاکش در برتری افراد جایگاه اجتماعی نیست بلکه تقوا را ملاک انتخاب انسان ها در پیشگاه خدای متعال می داند. امام رضا علیه السلام که نمونه بارز هوش معنوی بالا است، در زمان ولایت عهدی خود همه غلامان را سر سفره دعوت می کردند و با آن ها سر یک سفره می نشستند تا به ما نشان دهند مقام و منصب های دنیایی نگرش یک انسان به حقیقت رسیده را تغییر نمی دهد و مقام انسان ها در نزد خدای متعال به تقوای آنان است. در بین دشمنان ائمه اطهار به افرادی با هوش سیاسی بالا برخورد می کنیم. معاویه نمونه بارزی از این افراد است که از نظر سیاسی فردی با هوش بالا است، ولی چون واقعیت جایگاه امام معصوم را درک نکرده، فاقد هوش معنوی است. پس هر گونه تدبیر و زیرکی مورد پسند دین مبین اسلام نیست و اسلام به تفکری احترام می گذارد که به دنبال حق و حقیقت باشد و ملاک انتخاب او رضایت حق تعالی باشد.  |
||
